بیش از ۳ میلیارد نفر در ۸۰ درصد ساعات بیداری روزانه از چه فناوری سود می‌برند؟ از وب ۲
O’Reilly و چند نفر دیگر بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۴ وب 2 را ابداع کردند، و جهان را با صفحات وب دسکتاپ استاتیک که برای استفادۀ اطلاعات طراحی شده‌اند، متحول کردند. وب 2 خدمات بسیاری به ما عرضه کرده است،
از سرورهای گران قیمت تا تجربیات تعاملی و محتوای تولید شده توسط کاربر؛ وب 2 اوبر، AirBnB ، فیس بوک و اینستاگرام را برای ما به ارمغان آورده است. ظهور وب ۲ تا حد زیادی ناشی از سه لایه اصلی نوآوری بود: موبایل، شبکه اجتماعی و فضای ابری.
عرضه آیفون در سال ۲۰۰۷، سبب شد کاربران به طرز چشم‌گیری به اینترنت تلفن همراه دسترسی داشته باشند و استفاده از وب افزایش یابد. وضعیت مرورگر وب، اپلیکیشن‌های تلفن همراه و نوتیفیکیشن‌های شخصی دیگر در جیب همه بود.
تا قبل از ظهور Friendster ، MySpace و سپس Facebook در سال ۲۰۰۴، اینترنت تا حد زیادی ناشناخته بود. این شبکه‌های اجتماعی کاربران را به رفتار خوب و تولید محتوا از جمله پیشنهادها و توصیه‌ها تشویق می‌کنند: از ترغیب ما به اشتراک گذاری عکس‌ها به صورت آنلاین با گروه‌های خاص دوستان، واگذاری خانه‌های ما در AirBnB به مسافران ناشناس ؛ و حتی سوار شدن در ماشین غریبه‌ها با اوبر.
فضای ابری سبب شد تولید و نگهداری صفحات و برنامه‌های اینترنتی به صورت یک کالا قابل عرضه باشد: ارائه‌دهندگان جدید فضای ابری، سخت‌افزار رایانه‌های شخصی را که تولید انبوه شده است، در مراکز داده‌های متعدد و وسیع واقع در سراسر جهان را جمع‌آوری و تصفیه کردند. شرکت‌ها می‌توانند از خرید و نگهداری زیرساخت‌های گران قیمت و اختصاصی خود تا اجاره فضا برای ذخیره سازی، محاسبه قدرت و ابزارهای مدیریتی را در آن تأمین کنند. میلیون‌ها آزمایش کارآفرینانه می‌توانند از منابع کم هزینه‌ای که با رشد مشاغل آنها افزایش یافته است، سود ببرند.
همچنان که موج وب ۲ هنوز در حال ثمر دادن است، شاهدیم که اولین جوانه‌های رشد تغییر پارادایم بزرگ بعدی در برنامه‌های کاربردی اینترنت ظاهر می‌شوند: منطقی تحت عنوان وب ۳. در اصل اصطلاح «وب معنایی» را شخصی به نام «تیم برنرز لی» که مخترع اصلی وب بود، ابداع کرد. هرچقدر هم که باورش سخت باشد، وب ۳ یک تحول دیجیتال اساسی‌تر است که به مرور همه چیز را زیر سایه خود می‌برد. وب 3 جهشی رو به جلو برای باز کردن شبکه‌های غیرقابل اعتماد و بدون مجوز است.
- Open یا باز به این معنی است که آنها از نرم‌افزار «اوپن سورس» توسط یک اجتماع باز و در دسترس توسعه‌دهندگان ساخته شده و در معرض دید همه جهانیان اجرا می‌شوند.
- Trustless یا غیرقابل اعتماد به این معنی که خود شبکه به شرکت‌کنندگان اجازه می‌دهد بدون شخص ثالث مورد اعتماد به صورت عمومی یا خصوصی تعامل داشته باشند.
- Permissionless یا بدون مجوز به این معنی که هر کسی، اعم از کاربران و تأمین‌کنندگان، می‌توانند بدون مجوز از یک نهاد حاکم در آن شرکت کنند.
نتیجه نهایی این است که شبکه‌های جدید با سه ویژگیِ «باز، غیرقابل اعتماد و بدون مجوز» امکان هماهنگی را فراهم می کند و ایجاد انگیزه می‌کند. هماهنگی و انگیزه برای ارائه‌دهندگانی که کار، خدمات، داده‌ها و محتوای خود را ارائه می‌دهند و در زمینه‌ای از بسیاری از حادترین چالش‌های جهان مانند سلامت، غذا، مالی و ثبات محرومند.
در فضایی که وب ۲ با ظهور موبایل، شبکه‌های اجتماعی و فضای ابری پیش رفته است، وب ۳ عمدتا بر سه لایه جدید از نوآوری‌های تکنولوژیکی بنا شده که این لایه‌ها شامل محاسبات پیشرفته، شبکه‌های داده غیر متمرکز و هوش مصنوعی است.
در وب ۲ اخیراً رایانه‌های شخصی در مراکز داده مورد استفاده قرار می‌گرفتند، اما با جایگزین شدن وب ۳، مرکز داده به صورت غیرمتمرکز و در اغلب مواقع به دست خود ما گسترش می‌‌یابد. بسیاری از مراکز داده قدیمی با منابع محاسباتی قدرتمندی در تلفن‌ها، رایانه‌ها، لوازم خانگی، حسگرها و خودروها تکمیل می‌شوند که پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۵، نسبت به سال ۲۰۱۰ صدوشصت برابر دادۀ بیشتر تولید و مصرف کنند.
شبکه‌های غیر متمرکز داده این امکان را برای تولیدکنندگان داده فراهم می‌کند (هر نوع داده‌ای از داده‌های شخصی سلامتی فرد گرفته تا داده‌های محصول یک کشاورز یا موقعیت مکانی و عملکرد خودرو) که داده‌های خود را بدون از دست دادن کنترل مالکیت، بفروشند و یا مبادله کنند بدون اینکه حریم خصوصی خود را کنار بگذارند یا لازم باشد به واسطه‌های شخص ثالث اعتماد کنند. به این ترتیب، شبکه‌های غیر متمرکز داده می‌توانند کل «دنبالۀ کشیدۀ» داده را وارد «اقتصاد دادۀ» نوظهور کنند.
الگوریتم‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین به اندازه‌ای قدرتمند شده‌اند که می‌توانند پیش‌بینی‌ها و اقدامات مفیدی انجام دهند و در واقع گاهی حتی نجات‌دهنده زندگی باشند. هنگامی که بر روی ساختارهای جدید، داده‌های غیر متمرکز قرار می‌گیرد و به داده‌های زیادی دسترسی پیدا می‌کند که غول‌های فناوری امروز به آن حسادت می‌کنند، اپلیکیشن‌های کاربردی بالقوه بسیار فراتر از تبلیغات هدفمند در زمینه‌هایی مانند مواد اولیه، طراحی دارو و مدل‌سازی آب و هوا قرار می‌گیرند.
وب ۳ آینده‌ای را امکان‌پذیر می‌کند که کاربران و ماشین‌های توزیع‌شده بتوانند بدون نیاز به اشخاص ثالث از طریق بستری از شبکه‌های همتا به همتا با داده‌ها، با ارزش و با طرف‌های دیگر تعامل داشته باشند. نتیجه این است که یک بافت محاسباتی ترکیب‌پذیر متمرکز بر انسان و حفظ حریم خصوصی برای موج بعدی وب در پیش رو خواهیم داشت.
سیر تکاملی وب
از نظر فناوری این تکامل بسیار زیاد است اما این امر به طور کلی چه تفاوتی برای افراد و جامعه خواهد داشت؟ و چگونه می‌تواند حتی از اپلیکیشن‌های امروزی بر خانواده‌ها، مشاغل و دولت‌های ما موثرتر باشد؟ گفته شده مشخصه‌ای که نوع بشر را متمایز می‌کند، توانایی ما در سازماندهی برنامه‌هایمان برای رسیدن به یک هدف است. بنابراین بسیار مهم است که بتوانیم ذهن خود را به گذشته/ تاریخ برگردانیم و چهار مرحله اصلی اجتماعی و تکنولوژیکی را در همکاری بشری شناسایی کنیم:
در روستاها، مردم می توانستند ارزش، اطلاعات و تجارت خود را با گروه کوچکی از طرف مقابل که قبلاً می‌شناختند، مبادله کنند. مجموعه طرف‌های آنها به مجاورت جغرافیایی و اوراق قرضه شخصی محدود می‌شد. مقیاس کوچک به این معنی است که افراد اغلب نقش‌های متعددی در جامعه دارند، به عنوان مثال: کشاورز، آتش نشان، جنگجو و پدر. در نتیجه، معاملات بر غذا، امنیت و اوقات فراغت متمرکز بود و شامل هماهنگی کوچکی در میان خانواده‌های عمدتا خودکفا بود.
در شهرها، مجموعه طرف‌هایی که افراد می‌توانستند با آنها ارزش و اطلاعات و خدمات را مبادله کنند به طور قابل توجهی افزایش یافت. راه‌اندازی مشاغل تخصصی جدید، تولید حسابداری هم‌سطحِ آن تجارت و تکیه بر دیگران برای تولید تمام کالاها و خدمات باقیمانده مورد نیاز جمعیت شهر از نظر اقتصادی مقرون به صرفه بود. در حالی که هنوز برخی محدودیت‌های جغرافیایی باقی مانده بود، فضای فعالیت بزرگتر و تراکم جمعیت بیشتر منجر به هماهنگی گسترده‌تر مهارت‌ها در بین افراد شد.
وب ۱ و وب ۲ توانست تأخیر و هزینه‌ای را که افراد و مشاغل می‌توانستند با آنها معامله کنند، اطلاعات و همکاری با طرف‌های توزیع شده جغرافیایی را که لزوماً نمی‌شناختند، از طریق واسطه‌های معتبر کاهش داد. با گسترش دامنه دسترسی طرف‌های مقابل ، کسب و کارهای جهانی شروع به شکل‌گیری کردند. اینترنت امروزه در قلب خود، اجازه می‌دهد هماهنگی جهانی از طریق مجموعه‌ای از واسطه‌ها شکل بگیرد تا یک لایه اعتماد اجتماعی دیجیتالی را برای تعامل غریبه‌ها با هم فراهم کند: از فیس بوک، تا eBay و AirBnB . متأسفانه ما بیش از حد به این پلتفرم ها وابسته شده‌ایم و هنگامی که آنها از «جذب» به «استخراج» منتقل می‌شوند، کاربران آنها (اعم از افراد یا مشاغل) از هزینه‌ها یا ریسک بالای پلتفرم رنج می‌برند (یعنی این پلتفرم قدرت دارد تا کسب و کار شما را که روی آن اجرا می‌شود، تخریب کند.) تعاملات امروزی ممکن است به طور جادویی و قابل اتکا در مقیاس جهانی انجام شود، اما عمدتا تجارت تبلیغاتی دیجیتال ۲۰۰ میلیارد دلاری است، و «ما کاربران»، که به این دستگاه سوخت رسانی می‌کنیم برایش مانند یک محصول هستیم. اکنون نیز به طور وسیعی فهمیده شده است که این پلتفرم‌های جهانی «پسا حقیقت» اتاق‌های پژواکی ایجاد کرده‌اند که در آن مطالبات بدون فیلتر و بدون شرم پوپولیستی یا درواقع مغالطات، طنین انداز شده و تقویت می‌شوند و گاهی اوقات عواقب هرج و مرج آمیزی دارند.
با وب ۳، زنان، مردان، ماشین آلات و مشاغل قادر خواهند بود بدون واسطه ارزش، اطلاعات و تجارت خود را با همتایان جهانی که نمی شناسند یا هنوز کاملا به آنها اعتماد ندارند، معامله کنند. مهمترین تکامل وب ۳ که فعال شده این ویژگی است که اعتماد مورد نیاز برای هماهنگی در مقیاس جهانی را به حداقل می‌رساند. این ویژگی نشان می‌دهد اعتماد به همه اجزای یک شبکه به طور ضمنی لازم است نه اینکه لازم باشد به هر فرد اعتماد کنید و یا به دنبال دستیابی به اعتماد بیرونی باشید.
وب ۳ اساساً مقیاس و دامنه تعاملات انسان و ماشین را بسیار فراتر از آنچه امروز تصور می‌کنیم، گسترش می‌دهد. این تعاملات، از پرداخت‌های یکپارچه گرفته تا جریان اطلاعات غنی‌تر، و انتقال داده‌های مطمئن با افزایش طیف وسیعی از همکاران احتمالی امکان‌پذیر خواهد شد. وب ۳ این توانایی را به ما می‌دهد تا با هر فرد یا دستگاهی در جهان تعامل داشته باشیم، بدون این که نیاز باشد به واسطه‌ها هزینه شارژ بپردازیم. این تغییر موج جدیدی از مشاغل و مدل‌های تجاری را که قبلاً غیرقابل تصور بود، فعال می‌کند: از تعاونی‌های جهانی گرفته تا سازمان‌های مستقل غیر متمرکز و بازارهای داده‌های مستقل.
این موضوع مهم است زیرا:
– جوامع می‌توانند با واسطه‌گری صنایع، کاهش اشخاص ثالث رانتخوار و بازگرداندن این ارزش به طور مستقیم به کاربران و تامین‌کنندگان در یک شبکه، کارآمدتر شوند.
-سازمان‌ها می‌توانند ذاتا مستحکم‌تر شوند تا از طریق شبکه جدید ارتباطات همتا به همتا و روابط حاکم بین مشارکت‌کنندگان سازگارتر، تغییر کند.
-انسان‌ها، شرکت‌ها و ماشین‌ها می‌توانند داده‌های بیشتری را با تضمین حریم خصوصی و امنیت بیشتر به اشتراک بگذارند.
-ما می‌توانیم خطرات وابستگی به پلتفرم‌ها را که امروزه مشاهده می‌کنیم، از بین ببریم و فعالیت‌های کارآفرینی و سرمایه‌گذاری را ایمن‌تر کنیم.
-ما می‌توانیم با استفاده از کمیابی دیجیتالی ایمن داده و دارایی‌های دیجیتالی توکن شده، صاحب داده‌های دیجیتالی خود شویم.
-شرکت‌کنندگان در شبکه می‌توانند برای حل مشکلات حل‌ناپذیر قبلی یا مشکلاتی که همزمان گسترش یافته‌اند، همکاری کنند. این همکاری از طریق از طریق مالکیت «متقابل مدرن»، اداره سیستم‌های جدید غیرمتمرکز هوش و انگیزه‌های پیچیده و پویای اقتصادی، صورت می‌گیرد.
موج آینده وب ۳ بسیار فراتر از موارد استفاده اولیه از ارزهای رمزنگاری شده است. وب ۳ با غنی‌تر کردن فعل و انفعالات کنونی و نیز با گسترده‌تر کردن دامنه جهانی طرف‌های در دسترس، می تواند داده‌های افراد، شرکت‌ها و ماشین‌ها را به صورت رمزنگاری شده با الگوریتم‌های کارآمد یادگیری ماشین پیوند دهد و به ظهور بازارهای اساساً جدید و مدل‌های تجاری مرتبط منجر شود. نتیجه این کار شبیه به «بازگشت به دهکده جهانی» است؛ ما قبلا با غوطه ور شدن روزانه در تعاملات انسان محور و بسیار شخصی از این دهکده جهانی سود می‌بردیم، اما اکنون در مقیاس جهانی اینترنت ارائه می‌شود و از مهارت‌های انسانی و ماشینی بیشماری که رو به افزایش است، پشتیبانی می‌کند.
دیدگاهتان را بنویسید