آدرس‌های مخفی
امضاهای حلقه‌ای منشاء سرمایه‌ها را پنهان می‌کنند؛ اما با آدرس‌های عمومی رایج، همچنان می‌توانید مقصد تراکنش‌ها را ببینید. اگر هویتتان با یکی از آدرس‌های بلاکچین گره خورده باشد، این امر ممکن است برایتان دردسرساز شود.
فرض کنید هر روز، برای فروشگاه تجارت الکترونیکی‌تان از آدرس یکسانی استفاده می‌کنید. هرکسی که از فروشگاه شما سفارش دهد، می‌تواند موجودی‌تان را ببیند و دیگران را از آدرس کسب‌وکار شما مطلع کند و در نتیجه، ممکن است آماج حملۀ دیگران واقع شوید.
آدرس‌های مخفی، مقصد تراکنش را پنهان می‌کنند. برای این منظور، فرستنده بر اساس آدرسی عمومی، که فقط برای آن تراکنش ایجاد می‌شود، باید یک آدرس یک‌بار مصرف ایجاد کند. آدرس عمومی ممکن چیزی شبیه به زیر باشد:
41mT1gUnYHK6mDAxVsKeB7SP9hVesbESbWcupd7mMYC73GL4nSgsEwTGKHGT7GKoSEdMKvs8Fdu1ufPJbo5BV4d1PfYiEew
اگر در کاوشگر بلاک[1] مونرو، این آدرس را جست‌وجو کنید، خواهید دید که هیچ تراکنشی مرتبط با آن وجود ندارد؛ زیرا وقتی فرستنده می‌خواهد وجوه را برایتان بفرستد، با استفاده از آدرس بالا و انجام عملیات‌های ریاضی بیشتر روی آن، آدرسی مخفی را ایجاد می‌کند. هنگامی که XMR[2] را می‌فرستند، آن را به یک آدرس جدید در بلاکچین ارسال می‌کنند. هرکدام از آدرس‌های ایجاد شده با قبلی متفاوت خواهد بود و نمی‌توان بین آنها ارتباط برقرار کرد.
البته باید دانست که همچنان به دو گزینه اطلاعاتی دسترسی دارید: کلید مشاهدۀ خصوصی[3] و کلید ارسال خصوصی[4]. همان گونه که از نامشان برمی‌آید، به کمک کلید مشاهده می‌توانید همۀ تراکنش‌های مرتبط با آدرستان را ببینید. می‌توانید این کلید را در اختیار دیگران (مثلاً حسابدارتان) قرار دهید تا وجوهی دریافتی‌تان را حسابرسی کنند. معمولا مردم کلید خصوصی را همان کلید خرج‌کردن می‌دانند؛ کلیدی که برای خرج‌کردن سکه‌هایتان استفاده می‌کنید.
مونرو از سیاست «محرمانگی پیش‌فرض»[5] پیروی می‌کند؛ یعنی مجبورید از آدرس مخفی استفاده کنید. بنابراین با اینکه دفتر کل عمومی به‌صورت خودکار پنهان می‌شود، همچنان می‌تواند با اشخاص مدنظرتان تراکنش‌های شفاف انجام بدهید.
مقایسه مونرو با بیت‌کوین؛ چه تفاوتی دارند؟
مونرو و بیت‌کوین، هر دو رمزارزند و مشابهت‌هایی دارند. اما در واقعیت، هر یک ویژگی‌های خاصی دارند.
تعویض‌پذیری
تعویض‌پذیری[6] منشاء اختلافات عمده‌ای در قلمرو بیت‌کوین است. منظور از تعویض‌پذیری، قابلیت مبادلۀ یک کالا با کالای مشابه دیگری است. برای مثال، طلا تعویض‌پذیر است؛ زیرا می‌توانید یک اونس از طلایتان را با طلای شخص دیگری عوض کنید و عملا با هم فرقی ندارند. همین نکته دربارۀ پول نیز صادق است: می‌توانید یک اسکناس ده‌دلاری را با اسکناس ده‌دلاری دیگری عوض کنید. از طرف دیگر، اثر هنری خاصی همچون مونا لیزا تعویض‌پذیر نیست؛ زیرا هیچ نمونه مشابهی از آن وجود ندارد.
در بسیاری از ارزهای دیجیتالی، تشخیص تعویض‌پذیری کمی دشوارتر می‌شود. از نظر پروتکل، هر واحد بیت‌کوین تعویض‌پذیر است؛ زیرا نرم‌افزار هیچ فرقی میان واحدهای بیت‌کوین نمی‌گذارد. اما از لحاظ اجتماعی و سیاسی این امر بسیار پیچیده می‌شود. عده‌ای استدلال می‌کنند بیت‌کوین تعویض‌ناپذیر است زیرا هر خروجی متفاوت با دیگر خروجی‌هاست؛ اما عده دیگری مدعی‌اند این مسئله مهم نیست.
بلاکچین بیت‌کوین شفاف است و جزئیات تراکنش‌ها از جمله مقدار و مقصد آنها را میتوان ردیابی کرد. فرض کنید در خواربارفروشی، یک اسکناس پنج‌دلاری پول خُرد می‌گیرید. ممکن این اسکناس در دهمین تراکنش پیشین، برای مقاصد مجرمانه به کار رفته باشد؛ اما این امر اثری بر کاربرد فعلی اسکناس ندارد. اما در بحث بیت‌کوین، شاهد رویدادهایی بوده‌ایم که سکه‌ها را به‌‌خاطر سابقۀ مخدوششان، برگردانده‌اند یا مصادره کرده‌اند. حتی اگر کاربران از تراکنش‌های پیشین آگاهی نداشته باشند، ناظران بلاکچین ممکن است برخی از سکه‌ها را وارد لیست‌سیاه کنند و بر استفاده‌شان به‌‌عنوان ارز دیجیتالی اثر بگذارند. به همین دلیل، عده‌ای بیت‌کوین را ارزی تعویض‌ناپذیر می‌دانند.
برخی از گروه‌ها باور دارند چنین رفتارهایی ممکن است باعث خدشه‌دارشدن ویژگی‌هایی بشوند که دفتر کل عمومی را جذاب می‌کند. سکههای «تمیز» و تازه استخراج‌شده (که هیچ تاریخچه‌ای ندارند) را میتوان از سکههای قدیمی و «کثیف‌تر» ارزشمند‌تر دانست.
مخالفان گروه‌بندی سکه‌ها معتقدند مبنای چنین تحلیل‌هایی مبتنی بر تکنیک‌های نامعتبر و سلیقه‌ای‌اند. قطعا ابزارهایی ترکیب و الحاق سکه‌ها[7] بیشتر و بیشتر در دسترس کاربران نهایی قرار می‌گیرد و کمک می‌کنند منشاء وجوه را پنهان کنند.
مونرو از همان ابتدا جلوی چنین نواقصی را می‌گیرد. مشاهده‌گران نمی‌توانند منشاء یا مقصد وجوه را تشخیص دهند؛ بنابراین مونرو بیشتر شبیه پول نقد است تا سکههای غیرمحرمانه. حتی در کسب‌وکارهایی که از سیاست‌های تحلیلی موشکافانه پیروی می‌کنند، مونروهای تراکنش‌های مشکوک را میتوان بدون دردسر مبادله کرد.
البته محرمانگی مضاعف مونرو تبعاتی در پی دارد. اندازۀ تراکنش‌ها بسیار بزرگتر خواهد برد؛ بنابراین قبل از اینکه سیستم را بتوانیم توسعه دهیم تا پاسخگوی نیاز عمومی باشد، باید موانع مهمی را حل کنیم.
جالب آنکه تعویض‌پذیری فوق‌العادۀ مونرو تا حدودی بدنامی این ارز دیجیتالی را در پی داشته و باعث شده است، حتی بیشتر از بیت‌کوین، آن را به عنوان پول محبوب مجرمان رایانه‌ای برای انجام تراکنش‌های دارک‌وب و استفاده از باج‌افزارها[8] بشناسند.
بلوک‌ها و استخراج
مونرو، همانند بیت‌کوین، از الگوریتم اثبات کار [9]استفاده می‌کند تا بلوک‌های تراکنش را به بلاکچین اضافه کند؛ اما همانند دیگر پروتکل‌های مبتنی بر کریپتونوت، به گونه‌ای طراحی شده است که ضد ایسیک[10] باشد. هدف این اقدام جلوگیری از سلطه استخرهای استخراج[11] مجهز به سخت‌افزارهای تخصصی و قدرتمند مخصوص استخراج است.
هدف الگوریتم اثبات کار مونرو (که اخیرا از کریپتونایت به رندوم‌ایکس تغییر پیدا کرد) تقویت استخراج توسط سی‌پی‌یو و تضعیف تاثیرگذاری کارت‌گرافیک برای ایجاد سیستمی عادلانهتر است. استدلالشان نیز این است که اگر رایانه‌های کاربران معمولی توان رقابتی‌شان را حفظ کنند، استخراج عادلانهتر خواهد شد. گرچه، قدرت هش[12] عموما در دست تعداد انگشت‌شماری از استخرهای استخراج متمرکز شده است.
از لحاظ اندازۀ بلاک[13]، مونرو سقف مشخصی ندارد؛ اما در بیت‌کوین، [سقف] واحدهای وزن بلاک[14] ۴میلیون است. در مونرو چیزی به نامِ «اندازه بلاک پویا»[15] وجود دارد؛ یعنی بلاک‌ها می‌توانند گسترش پیدا کنند تا جواب‌گوی افزایش تقاضا باشند. به همین صورت، اگر تقاضا کم شود، اندازۀ مجاز نیز کم می‌شود. با بررسی میانگین اندازۀ متعلق به صد بلاک قبلی (که به‌صورت میانگین، هر دو دقیقه استخراج می‌شوند) این اندازه را میتوان محاسبه کرد. ممکن است استخراج‌کنندگان بلوک‌هایی ایجاد کنند که از این مرز عبور می‌کنند؛ اما با کم‌شدن پاداششان مجازات نخواهد شد.
شایان ذکر است که ذخیره مونرو مانند بیت‌کوین محدود نیست. مونرو نیز برنامه‌ای زمانی برای کاهش پاداش بلاک[16] دارد؛ اما برخلاف بیت‌کوین، به‌مرور زمان به صفر نزدیک نمی‌شود. در عوض، یارانۀ بلوک[17] قطعا ثابت می‌ماند تا شرکت‌کنندگان به استخراج بلوک‌ها ترغیب شوند.
انشعاب‌های سخت[18]
از لحاظ حکمرانی، تفاوت‌های جالب دیگری میان بیت‌کوین و مونرو وجود دارد. بیت‌کوین تا حدودی ضدانشعاباتش است، به حدی که حتی قبل از اجرای ساده‌‌ترین ارتقاها، برای مدت طولانی درباره‌شان گفت‌وگو می‌کنند. اما این کار بی‌دلیل نیست. توسعه‌دهندگان بیت‌کوین باید گاهی محافظه‌کار باشند تا خاطرشان از ثبات، امنیت و غیرمتمرکزبودن سیستم جمع بشود.
البته، انشعاب‌ها فقط سازوکارهایی برای ارتقای پروتکل‌اند و معمولا برای رفع خطاهای نرم‌افزاری عمده یا افزودن ویژگی‌های جدید ضروری‌اند؛ اما در بیت‌کوین، کاربران ترجیح می‌دهند از آنها اجتناب کنند؛ چون ممکن است باعث چندپارگی شبکه بشوند و به غیرمتمرکزبودن بیت‌کوین آسیب بزنند. معمولا هنگامی در بیت‌کوین انشعاب‌های سخت ایجاد می‌کنند که بخواهند بر مبنای شبکۀ موجود، رمزارز جدیدی بسازند. به غیر از این حالت، برای ترمیم آسیب‌پذیری‌های ضروری نیز از انشعاب‌های سخت استفاده می‌کنند.
البته انشعاب‌های سخت مکرر تقریبا بخشی از برنامه کاری مونرو هستند. این امر باعث می‌شود نرم‌افزار به‌سرعت با تغییرات تطبیق پیدا کند و فورا بتوانند به‌روزرسانی‌های امنیتی را اجرا کنند. عده‌ای معتقدند ارتقاهای «اجباری» پروتکل نشانه ضعف پروتکل هستند؛ گرچه در مونرو، برخلاف برخی از دیگر رمزارزها، انشعاب‌های سخت بار معنایی منفی ندارند. این گفته به این معنی نیست که چنین ارتقاهایی خطاناپذیرند: انشعاب‌های سخت متوالی باعث می‌شوند خطر غافل‌شدن از یک آسیب‌پذیری بیشتر شود و کاربرانی که به‌روزرسانی نکرده‌اند را از شبکه می‌رانند.
توسعۀ مونرو
همانند بیت‌کوین، همه می‌توانند در توسعه مونرو شرکت کنند. همگان می‌تواند به توسعۀ کد منبع و مستندات آن کمک کنند. کاربران‌اند که تصمیم می‌گیرند چه ویژگی‌های را اضافه، حذف یا اصلاح کنند. در هنگام نگارش این مقاله، بیشتر از ۵۰۰نفر به پروژه مونرو کمک می‌کنند. اعضای اصلی تیم توسعه را برنامه‌نویسانی مانند ریکاردو اسپگنی (با نام کاربری FluffyPony)، فرانسیسکو کاباناس (ArticMine) و توسعه‌دهندگانی با نام کاربری NoddleDoodle، othe و binaryFate تشکیل می‌دهند.
جذب سرمایه برای توسعۀ پروژه، از طریق کمک‌های مالی و سیستم جذب سرمایۀ انجمن (CCS)[19] صورت می‌گیرد. کاربران می‌توانند ایده‌هایشان را مطرح کنند. اگر انجمن این ایده‌ها را انتخاب کند، وارد دورۀ جذب سرمایه می‌شوند. هنگامی که در مراحل انجام پروژه به نقطۀ عطفی دست بیابند، وجوه را به اشخاص مسئول می‌دهند.
سخن پایانی
سالیان طولانی است که مونرو (XMR) بهترین رمزارز برای کسانی بوده است که به دنبال حفاظت از حریم خصوصی‌شان بوده‌اند. در این پروژه، گروهی از توسعه‌دهندگان مشغولند که به افزایش محرمانگی تراکنش‌های کاربرانش متعهدند. ارتقاهای جدید (مانند یکپارچه‌سازی کوری) به دنبال پیشبرد بیشتر ماموریت پیوندناپذیری و ردیابی‌ناپذیری رمزارزها هستند.
[1] Block Explorer
[2] سرواژه XMR مخففی برای رمزارز مونرو است. البته در ابتدا برای مونرو سرواژۀ MRO را استفاده می‌کردند. بعدها برای پشتیبانی از استانداردهای ایزو، آن را به XMR تغییر دادند.
[3] Private view key
[4] Private spend key
[5] Privacy by default
[6] Fungibility
[7] Coin Mixing and Coin Joining: این دو ابزار که با نام کوین میکسر و کوین جوینز نیز شناخته می‌شوند، ابزاری برای ناشناس‌کردن تراکنش‌های بلاک‌چین‌اند.
[8] Ransomware
[9] Proof of work
[10] ASIC-resistant
[11] Mining Pools
[12] Hashing Power
[13] Block Size
[14] Block Weight
[15] Dynamic Block Size
[16] پاداش بلاک یا Block Reward تعداد واحد رمزارزهایی است که به‌ازای استخراج موفق هر بلاک آن رمزارز می‌گیرید.
[17] block subsidy
[18] Hard Forks: فورک (fork) یا «انشعاب» یکی از راه‌های به‌روزسانی، اعمال تغییرات و ارتقای بلاکچین است. این کار باعث تغییر در کد یا پروتکل اصلی شبکه می‌شود. بعضی از این تغییرات با پروتکل قبلی سازگاری دارند که اصطلاحاً آنها را «انشعاب نرم» یا سافت فورک (soft fork) می‌نامیم. برخی دیگر نیز باعث ایجاد تغییرات پایه‌ای در عملکرد بلاکچین می‌شوند، به‌نحوی که با پروتکل قبلی ناسازگار خواهند بود. این دسته از انشعاب‌ها را «انشعاب سخت» یا هارد فورک (hard fork) می‌نامیم.
[19] Community Crowdfunding System
دیدگاهتان را بنویسید