مقدمه
بلاک‌چین‌های عمومی[1] ذاتا شفافند؛ زیرا اگر قرار باشد بلاکچین در محیطی غیرمتمرکز فعالیت کند، هر همتا[2] باید بتواند مستقلا صحت همۀ تراکنش‌ها را بسنجد. اگر نگاهی گذرا به بیت‌کوین و اتریوم بیندازید، متوجه همگانی‌بودن عمیق پایگاه داده‌شان خواهید شد.
زیرساخت فوق در عین داشتن مزایای فراوان، معمولا به قیمت لطمه‌دیدن حریم خصوصی و ناشناسی اشخاص تمام می‌شود: کافی است ناظران تراکنش‌ها را دنبال کنند، به آدرس کیف‌پول اشخاص برسند و از آن برای کشف هویت صاحبان آدرس‌ها استفاده کنند.
این گونه از رمزارزها، که رمزارزِ «شبه‌ناشناس»[3] نامیده می‌شوند، کاربردهای مفید فراوانی دارند؛ اما احتمالا برای کسانی که در پی محرمانگی مالی واقعی‌اند، کوین‌های محرمانه[4] گزینه‌ای بسیار مطلوب‌تری است. هنگامی که بحث از رمزارزهای محرمانه وسط می‌آید، فقط نمونه‌های انگشت‌شماری، مانند «مونرو»[5]، شناخته‌شده‌اند.
مونرو چیست؟
مونرو (معادل واژۀ «پول» در زبان اسپرانتو*) نوعی رمزارز است. این رمزارز مبتنی بر دو اصل «پیوندناپذیری»[6] و «ردیابی‌ناپذیری»[7] است؛ یعنی، به زبان ساده، نه می‌توانید ارتباط بین دو تراکنش را ثابت کنید و نه می‌توانید به منبع یا مقصد وجوه پی ببرید.
این امر باعث جذابیت مونرو می‌شود. در مونرو برای پیگیری انتقال وجوه، همچنان از بلاکچین بهره می‌گیرند؛ اما با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته رمزنگاری، منبع و مقدار و مقصد تراکنش‌ها را پنهان می‌کنند. برای روشن‌تر شدن این موضوع، آن را با دفتر کل بیت‌کوین[8] مقایسه می‌کنیم. دفتر کل بیت‌کوین چنین به نظر می‌رسد:
اما برخلاف آن، دفتر کل بلاکچین مونرو این‌گونه خواهد بود:
به‌زودی نشان خواهیم داد چه عواملی در این پنهان‌سازی نقش دارند.
تاریخچۀ بسیار کوتاه از مونرو
مونرو یکی از شاخه‌های رمزارز بایت‌کوین[9] است. بایت‌کوین در سال ۲۰۱۲ عرضه شد و تمرکزش بر حفظ حریم خصوصی اشخاص است. بایت‌کوین نخستین پروتکلی بود که مبتنی بر کریپتونوت[10] بود. کریپتونوت نوعی از فناوری متن باز بود که در پی برطرف‌کردن برخی از نواقص بیت‌کوین بود. استفاده از مدارهای مجتمع با کاربرد خاص یا همان آیسیک[11] برای ماینینگ (به‌کارگیری سخت‌افزارهای ویژه برای استخراج[12]) و عدم‌شفافیت تراکنش‌ها، ایرادهایی‌اند که بایت‌کوین در پی رفع‌کردنشان است. امروزه کریپتونوت مبنای بسیار از رمزارزهایی را تشکیل می‌‌هد که بر محرمانگی تأکید می‌کنند.
در سال ۲۰۱۴، عده‌ای از توسعه‌دهندگان ناراضی از عرضۀ اولیه بایت‌کوین شاخۀ جدیدی از این پروژه را ایجاد کردند و آن را «بیت‌مونرو»[13] می‌نامیدند. بعدها «بیت» از نامش حذف شد و تبدیل به آن چیزی ایجاد شد که امروز آن را «مونرو» می‌نامند.
مونرو چطور کار می‌کند؟
هنگام تحقیق دربارۀ مونرو، با اصطلاحاتی مانند «امضای حلقه‌ای»[14] است و «آدرس پنهان»[15] روبه‌رو می‌شوید. این دو نوآوری مبنای ناشناس‌بودن تراکنش‌های مونرو هستند. در این بخش، این دو مفهوم را به‌صورت کلی بررسی می‌کنیم.
امضاهای حلقه‌ای و تراکنش‌های محرمانه
امضای حلقوی نوعی از امضای دیجیتالی[16] است که شخصی متعلق به یک گروه خاص آن را ایجاد می‌کند. با دسترسی به امضای یادشده و کلیدهای عمومی[17] گروه، هرکسی می‌تواند مشخص کند یکی از اشخاص گروه امضا را ایجاد کرده است؛ اما نمی‌توانند دقیقا تشخیص بدهند که «چه کسی» امضا را ساخته است.
در سال ۲۰۰۱، مقاله‌ای با عنوان چگونه یک راز را افشا کنیم منتشر شد. در این مقاله به جزئیات این سازوکار پرداخته‌اند و برای این منظور، از مثال کابینه هیئت‌دولت استفاده کرده‌اند. فرض کنید یکی از اعضای هیئت‌دولت، مثلاً باب، مدارک متهم‌کننده‌ای دربارۀ نخست‌وزیر دارد. باب می‌خواهد به خبرنگار ثابت کند که یکی از اعضای هیئت‌دولت است؛ اما می‌خواهد ناشناس باقی بماند.
باب نمی‌تواند با یک امضای دیجیتالی عادی این هدف را عملی کند؛ زیرا اگر با استفاده از کلید خصوصی‌اش، امضای دیجیتالی فوق را ایجاد کند، کافی است کلید ایجاد‌شده را را با کلید عمومی‌اش مقایسه کنند تا بفهمند فقط باب بوده است که می‌توانسته کلید خصوصی مذکور را ایجاد کند. ممکن است به‌خاطر افشاکردن فعالیت‌های نخست‌وزیر، تبعات سنگینی گریبان‌گیرش شود. اما اگر کلید متعلق به دیگر اعضای هیئت‌دولت بر اساس ساختار حلقه‌ای طراحی شده باشد، دیگر نمی‌توان فهمید چه کسی پیام را فرستاده است؛ بنابراین واضح است که یکی از اعضای هیئت‌دولت اطلاعات را افشا کرده است و در نتیجه، اصالت اطلاعات قطعی است.
هر بار که [در بستر مونرو] تراکنشی ایجاد می‌کنید، از این تکنیک استفاده می‌شود و به شما اجازه انکار موجه را می‌دهد. هنگام ایجاد تراکنش، کیف‌پول مونروی شما کلید دیگر کاربران را از بلاکچین استخراج می‌کند تا یک حلقه ایجاد کند. این کلیدها اساسا نقش تله را بازی می‌کنند و باعث می‌شوند از نظر اشخاص ثالث، هریک از اعضای گروه بتواند امضا‌کننده تراکنش باشد. در نتیجه، یک بیگانه هرگز نمی‌تواند بفهمد که خروجی خرج شده است یا خیر. در بهترین حالت، ممکن است تشخیص دهند که یکی از هشت خروجی در تصویر زیر، «شاید» خرج شده باشد. به تعداد خروجی‌های ساختگی «میکسین»[18] می‌گوییم.
در تصویر فوق، خروجی‌های سبز را واقعا خرج می‌کنید و خروجی‌های قرمز تله‌هایی‌‌اند که از بلاکچین استخراج شده‌اند. برای مشاهده‌‌گر این‌گونه به نظر می‌رسد که امکان خرج‌کردن هریک از هشت خروجی وجود دارد.
در گذشته، اندازۀ خروجی‌های حلقه معمولاً یکسان بود. در غیر این صورت، به‌راحتی می‌شد از حقیقت ماجرا باخبر شد؛ زیرا مقدار تراکنش‌ها آشکار بود. برای مثال، ممکن است حلقه‌ای داشته باشیم خروجی‌اش فقط ۲ XMR باشد یا حلقه‌ای داشته باشیم که فقط از ۰.۵ XMR تشکیل شده باشد
با معرفی رینگ‌سی‌تی[19] یا «تراکنش‌های حلقه‌ای محرمانۀ»[20] این روند را تغییر داد. تکنیک تراکنش‌های محرمانه[21]، که مبلغ تراکنش را پنهان می‌کند، در دل بلاکچین به کار گرفته شد. یکپارچه‌شدن آن با پروتکل مونرو باعث شد محرمانگی مونرو تقویت شود؛ زیرا دیگری نیاز به کارکردن با واحدهای پولی مشخص نبود. اکنون می‌توانید حلقه‌ای ایجاد کنید که خروجی‌های مختلفی دارد و هیچ اطلاعاتی از آن درز نمی‌کند که هویت شما را آشکار کند.
آشنایی مقدماتی با مونِرو (قسمت دوم)
[1] Public Blockchains
[2] Peer
[3] pseudonymous
[4] معادل انگلیسی این عبارت privacy coin است. ترجمۀ رایج آن «کوین حریم خصوصی» یا «پرایوسی کوین» است که ترجمۀ مناسبی نیست؛ زیرا واضح است که هدف این نوع کوین حفظ حریم خصوصی شخص است و تا زمانی که «محرمانه» نباشد، نمی‌تواند از حریم خصوصی شخص پاسداری کند. بنابراین ترجمۀ مناسب آن سکه محرمانه یا کوین محرمانه است.
[5] Monero
[6] Unlikability
[7] Untraceability
[8] Bitcoin ledger
[9] ByteCoin
[10] CryptoNote
[11] ASIC: دستگاه رایانه‌ای یا سخت‌افزاری است که از مدارهای مجتمع با کاربرد خاص برای استخراج بیت‌کوین یا دیگر رمزارزها استفاده می‌کند.
[12] Mining: در ترجمۀ این کلمه معادل «ماینینگ» را به کار می‌برند که با توجه به وجود واژۀ «استخراج» در زبان فارسی، به‌جا به نظر نمی‌رسد.
[13] Bitmonero
[14] Ring signature: ترجمۀ این عبارت ساختار حلقه‌ای است؛ اما باید توجه کرد که منظوراز حلقه در اینجا، حلقه انگشتری نیست: منظور حلقه به معنای «گروه و انجمن» است؛ بنابراین «ساختار گروهی» نیز ترجمه مناسبی برای این عبارت است.
[15] Stealth address
[16] Digital signature
[17] Public Keys
[18] mixin
[19] RingCT: روشی است که برای انتقال مقدار تراکنش‌ها در مونرو به کار می‌برند. از آن برای اولین بار در ژانویه۲۰۱۷، در بلاک شمارۀ #1220516 استفاده شد. پس از سپتامبر۲۰۱۷، این ویژگی برای همۀ تراکنش‌های مونرو اجباری شد.
[20] Ring Confidential Transactions
[21] Confidential Transactions
دیدگاهتان را بنویسید