طی سال گذشته، بیش از 75 درصد از کل مبلغ سرمایه‌گذاری‌شده در بیت‌کوین از دست رفته است. این در حالی است که بسیاری از سرمایه‌گذاران این فرصت را برای خرید غنیمت شمرده و برخی دیگر از انحلال قریب‌الوقوع کل بازار رمزارزها خبر داده‌اند. در این‌جا به بررسی دلایل کاهش قیمت رمزارزها [به دلیل فزونی عرضه بر تقاضا] و پیش‌بینی زمان معکوس‌شدن روند کنونی بازار خواهیم پرداخت.
دلایل افت بازار رمزارزها
بهتر است ابتدا به سراغ منشأ اصلی مشکل برویم.
ناپایداری حاکم بر جغرافیای سیاسی و اقتصاد کلان
با شتاب بیشتر همه‌گیری کرونا در آغاز سال 2020، فدرال رزرو ایالات متحده امریکا (US Federal Reserve) بر آن شد تا با کاهش نرخ بهره به حمایت از اقتصاد بپردازد و با افزایش عرضه دلار، پول ارزان در اختیار مردم و مشاغل قرار دهد. از این طریق، کسب‌وکارها و شهروندان ایالات متحده همه‌گیری را پشت سر گذاشتند و حتی در این دوره برخی از بخش‌های منتخب رونق نیز گرفتند. معامله‌گران خرد پول نقد به‌دست‌آمده از چک‌های تشویقی را در سهام و رمزارزها سرمایه‌گذاری کردند. چنین وضعیتی در پی تلاش دولت‌ها برای مبارزه با اثرات همه‌گیری بر اقتصاد داخلی‌شان در بسیاری از نقاط جهان رخ داد. این جریان ورود سرمایه، قیمت رمزارزها را به بالاترین میزان خود در تاریخ رساند.
با این حال، در آغاز سال 2021، اثرات منفی تزریق پول بیش از حد به اقتصاد شروع به خودنمایی کرد. پول ارزان منجر به ایجاد تورمی تقریباً چهار برابر بالاتر از سطوح هدف‌گذاری‌شده معمول شد. در نتیجه، فدرال رزرو شروع به افزایش نرخ بهره (یعنی محدودیت عرضه پول) به منظور مبارزه با تورم کرد. این موضوع در مجموع به عنوان نشانه‌ای بدیمن برای دارایی‌های ریسک‌پذیر مانند سهام و رمزارز در نظر گرفته شد و سرمایه‌گذاران شروع به عقب‌نشینی کردند.
اثرات تورم جهانی با درگیری ناگهانی میان روسیه و اوکراین تشدید شد. هر دو کشور از جمله صادرکنندگان عمده‌ی کالا محسوب می‌شوند و مناقشه و تحریم‌های اقتصادی متعاقب آن تقریباً بلافاصله تأثیرات دومینواری بر اقتصاد جهانی، به‌ویژه قیمت کالاهای اساسی مانند روغن و گندم داشت. انتظار می‌رود تا اثرات پایدار این روند بر اقتصاد جهانی تا پایان درگیری‌های جاری ادامه داشته باشد.
سقوط ترا لونا (Terra-Luna)
آوریل امسال استیبل‌کوین الگوریتمی یواِس‌تی TerraUSD (UST) ضربه‌ای دیگر به صنعت رمزارزها وارد کرد. این رمزارز پیش از فروپاشی ناگهانی و غیرمنتظره خود بیش از 18 میلیارد دلار سرمایه داشت. استیبل‌کوین‌ها دارایی‌های رمزنگاری با نوسانات پایین و ارزش ثابت هستند که با ایجاد ارزشی ثابت نسبت به سایر توکن‌ها در نقش ذخیره‌ای از ارزش برای سرمایه‌گذاران رمزازر عمل می‌کنند. البته UST را به این دلیل می‌توان خاص و تاثیرگذار در نظر گرفت که علاوه بر ارزش ثابت خود 20 درصد بازدهی «بدون ریسک» نیز برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان می‌آورد و این خود دلیلی بود بر انباشت آن.
با این وجود، سازوکارهای پشتیبان UST معقول نبود، و بازدهی آن ناپایدار بود و این مشکل منجر به شکست سریع کل طرح شد. فروپاشی ترا میلیاردها مورد پس‌انداز خرد را نابود کرد. تصمیم آزمایشگاه‌های ترافرم (Terraform) شرکت حامی ترایواس‌دی و لونا برای تقویت پیوند بین ترایواس‌دی و دلار آمریکا با ذخایربیت‌کوین‌شان کافی نبود و نتوانست اعتماد بازار را حفظ کند.
علاوه بر این، گسترش این بیماری همه‌گیر تنها به ابتلای کاربران شخصی منتهی نشد و پلتفرم‌های مالی متمرکزی (CeFi) مانند سلسیوس (Celsius) و بلاک‌فا (BlockFi) نیز که با سپرده‌های مشتریان خود بازدهی 20 درصدی کسب می‌کردند در نهایت با سقوط UST ورشکست شدند. در همین حال، وام دهندگان و سرمایه‌گذاران بزرگی مانند (Three Arrows Capital) و (Jump Crypto) که با ترا در ارتباط بودند نیز همگی شاهد صفر شدن دارایی ترای خود بودند. در نتیجه، بیش از 40 میلیارد دلار از بازار رمزارزها محو شد.
چالش‌های نظارتی
دولت‌ها همواره در تلاش برای مهار ماهیت بی‌ثبات رمزارزها هستند. ژانویه 2022، بانک مرکزی روسیه ممنوعیت استفاده و استخراج رمزارزها در خاک روسیه را عنوان و در ماه مارس، هند مالیاتی 30 درصدی بر نقل‌وانتقال دارایی‌های دیجیتال مجازی وضع کرد. افزایش بررسی‌های نظارتی تنها بر وحشت سرمایه‌گذاران می‌افزاید و آن‌ها را از سرمایه‌گذاری در صنعت رمزارز باز می‌دارد.
در کنار همه‌ی این‌ها این صنعت تحت تأثیر اقدامات نظارتی اخیر مقامات ایالات‌متحده نیز قرار گرفت. ممنوعیت تورنادو کش (Tornado Cash) از سوی دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی (OFAC) و سانسور متعاقب آدرس‌های رمزارزی مرتبط با آن، تأثیر وحشتناکی بر کل صنعت اعمال کرد. کمیسیون بورس و اوراق بهادار امریکا (SEC) و کمیسیون معاملاتی معاملات آتی کالای ایالات متحده (CFTC) نیز اقدامات اجرایی عمده‌ای علیه پروژه‌های مرتبط با رمزارزها انجام دادند. اگرچه همه آن‌ها برای صنعت بد نیست (برخی از شرکت‌های تحت تاثیر کلاه‌برداری محض بودند)، اما رویکرد «نظارت از طریق اجرا» تنها باعث ایجاد عدم‌اطمینان بیشتر در بین بازیگران این صنعت شد و به نظر می‌رسد که تلاش‌ها برای مقررات شفاف‌تر از شتاب افتاده است.
سقوط صرافیFTX
11 نوامبر امسال، یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌های رمزارز یعنی FTX اعلام ورشکستگی کرد. کل این تراژدی طی تنها سه روز منجر به امحای 200 میلیارد دلار از بازار رمزارزها شد.
FTXهمیشه یادآور بلندپروازی‌های بزرگ بوده است. به‌عنوان یک صرافی متمرکز (CEX) بیشتر درآمد آن‌ها از طریق کارمزد معاملات و ایجاد بازار به‌دست می‌آمد. توکن رمزنگاری شده FTT عامل پیوند این اکوسیستم به هم بود.
با این حال، قبل از راه‌اندازیFTX ، موسس آن سم بنکمن‌ـ‌فراید (Sam Bankman-Fried) یا همان (SBF) مالکیت موسسه تجاری خود به نام الامیدا ریسرچ (Alameda Research) را بر عهده داشت. با رشد FTX، از سمت خود در الامیدا کناره‌گیری کرد. اما، همان‌طور که ماجرای فروپاشی FTX آشکار کرد اگرچه هر دو شرکت از طریق اشخاص حقوقی جداگانه اداره می‌شدند، اما هر دو به یک اندازه تحت کنترل SBF بودند.
قصر پوشالی SBF تا زمان انتشار گزارش کوین‌دسک (CoinDesk) در اوج شکوفایی بود، این رسانه‌ی خبری رمزارزها اعلام کرد که ترازنامه الامیدا مملو ازFTT غیرقابل تبدیل به پول نقد است و شرکت بدهی‌هایی بالغ بر 8 میلیارد دلار دارد. به عبارت دیگر اگر قیمت FTT سقوط می‌کرد، الامیدا و FTX هر دو دچار مشکلات بزرگی می‌شدند. همچنین گمانه‌زنی‌هایی وجود داشت مبنی بر این که FTX به‌طور غیرقانونی سپرده‌های مشتریان را به الامیدا قرض داده و به‌عنوان وثیقه FTT پذیرفته است (بعدها صحت این مدعا تایید شد). هنگامی که مردم متوجه این خطر بالقوه شدند، برداشت‌ها افزایش یافت.
با این حال، میخ آخر بر تابوت FTX زمانی زده شد که سی‌زی (CZ) موسس صرافی بایننس اعلام کرد که هفتم نوامبر تمام توکن‌های FTT خود را به‌صورت یک‌جا و زیرقیمت به فروش خواهد رساند. این امر سبب شد تا توجه کل بازار به FTX معطوف شود، همه مجاب شدند تا مقاله‌ی کوین‌دسک را موشکافانه‌تر مطالعه کنند و در همین اثنا قیمت FTT به شدت سقوط کرد. برداشت حداکثری سرمایه [از واژه bank run یا بانک‌گریزی استفاده شده است، این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تعداد بسیار زیادی از سرمایه/سپرده‌گذاران بنا بر شرایطی تصمیم خود برای برداشت دارایی‌شان از بانک را عملی می‌کنند.] از FTX به وقوع پیوست.
در نتیجه، FTX همراه با پلتفرم‌هایی مانند بلاک‌فای کل نقدینگی خود را برای ادای احترام به برداشت‌های مشتریان اختصاص داد. در راستای تقویت نقدینگی، همه دارایی‌های درون ترازنامه FTX در معرض تهدید حذف قرار گرفتند. هر صندوق یا طرف قراردادی که در /FTXالامیدا سرمایه‌گذاری می‌کرد یا FTT را به عنوان دارایی در ترازنامه خود ثبت می‌کرد، حالا باید آن‌را به صفر می‌رساند. هر کسب‌و‌کاری که از FTX برای ذخیره سرمایه استفاده می‌کرد، دیگر دسترسی به دارایی خود را از دست داده بود. هر چیزی که /FTXالامیدا روی آن سرمایه‌گذاری می‌کرد یا قول سرمایه‌گذاری در آن را می‌داد، از نظر اعتبار و جایگاه مالی در معرض خطر قرار می‌گرفت. وام‌دهندگان به /FTXالامیدا یا هر کسی که بخشی از این بیماری مسری بود حالا دیگر با بدهی‌های غیرقابل وصول دست در گریبان بود. به‌طور خلاصه، شیطنت‌های مسخره /FTXالامیدا فاجعه‌ای دیگری در کل بازار رمزارزها رقم زده بود.
چه چیزی بازار رمزارزها را از این پس هدایت خواهد کرد؟
بدون شک فروپاشی FTX را می‌توان تجربه‌ی دوباره‌ی Mt Gox [بزرگ‌ترین صرافی بیت‌کوین که در سال 2014 مبلغی برابر با 500 میلیون دلار معادل تقریباً 850000 بیت‌کوین خود را در یک سرقت هکری از دست داد.] در دنیای رمزارزها دانست. اگرچه یافتن فرصت‌های خرید ارزش تحت نظر داشتن این بازار در حال سقوط را دارد، اما وضعیت کلی حاکی از سقوط بیشتر رمزارزها است. این وضعیت دو دلیل موجه دارد.
اول، نامطلوب باقی ماندن شرایط اقتصاد کلان برای دارایی‌های پرریسک‌تر مانند رمزارزها. تورم 5 درصد بیشتر از هدف فدرال رزرو ایالات متحده است و انتظار می‌رود این افزایش، نرخ‌های بالاتری نیز به خود ببیند. علاوه بر این، فرا رسیدن یک زمستان سرد ممکن است قیمت انرژی را افزایش دهد و باعث افزایش تورم دیگری در ایالات متحده و اروپا شود و بازارها را حتی به سطوح پایین‌تری سوق دهد.
اما دلیل مهم‌تر از دست‌دادن اعتماد سرمایه‌گذاران سازمانی در پی فروپاشی تراـ‌لونا و FTX است. بدون «پول هوشمند» بعید است که بازار به روزهای اوج خود بازگردد. در حالی که هدف اصلی پول هوشمند صرفه‌جویی و عدم اتلاف سرمایه در دوره‌های بی‌ثباتی اقتصادی است، بازیگران بزرگ سعی خواهند کرد تا از خطرات قابل‌توجهی که بازار ارزهای رمزنگاری‌شده به همراه خواهند داشت اجتناب کنند.
از سوی دیگر پس از این‌که بسیاری از معامله‌گران خرد رمزارز پس‌انداز خود را در جریان فروپاشی تراـ‌لونا و FTX یا هر دو از دست دادند اشتهای آن‌ها نیز احتمالاً از بین رفته است.
دیدگاهتان را بنویسید